มัซฮับ ตอนที่ 2
โดย อ.รอชิดีน หมัดละ
2. อิหม่ามมาลิก
นามจริงของท่านคือ มาลิก บุตรของ อะนัส บุตรของมาลิก บุตรของอบีอามิร เกิดในปีที่ 93 และเสียชีวิตที่นคร มะดีนะฮฺ ในปีที่ 179 ฮิจญเราะฮฺศักราช (1)
แม้ท่านจะไม่ได้ทันพบกับศอหาบะฮฺ แต่ก็มีรายงานที่ท่านได้รับการถ่ายทอดถึงเรื่องราวของบรรดาศอหาบะฮฺและ สุนนะฮฺของท่านนบี จนกระทั่งได้รวบรวมเป็นหนังสือบันทึกหะดีษชื่อ อัลมุวัฏฏออฺ แต่บันทึกหะดีษของท่านไม่ได้ ถูกจัดอยู่ใน กุตุบุสสิตตะฮฺ (2)
ส่วนทางด้านฟิกฮฺนั้น ก็มีตำราที่รวบรวมคำวินิจฉัยของท่านหลายชุดด้วยกัน แต่ที่มีชื่อเสียงเช่นหนังสือ อัลมุเดาวะนะฮฺอัลกุบรอยฺ (3) เป็นต้น
บรรดาสานุศิษย์และปราชญ์มัซฮับมาลิกียฺ
ท่านอิมามอิบนุ อัลกอสิม ท่านอับดุลลอฮฺ บิน วะฮฺบิน ท่านอัชฮับ บิน อับดิลอะซีซ ท่านอบุลหะสัน ท่านอบู อับดิลลาฮฺ ซิยาด บิน อับดิรเราหฺมาน อัลกุรฏุบียฺ และอีกหลายท่าน ซึ่งบรรดาสานุศิษย์ของท่านอิหม่าม มาลิกมีที่พำนักอยู่ตามสถานที่ต่างๆเช่น อิยิปต์ โมรอคโค หิจญาซ และอิรัค (4)
และบรรดาปวงปราชญ์อีกหลายท่านที่ถูกรวมอยู่ในตำรับตำราที่เกี่ยวกับประวัติ ส่วนบุคคลของมัซฮับมาลิกียฺ ซึ่งเรียกว่า ฏอบะกอต มาลิกียะฮฺ นักปราชญ์เหล่านี้อยู่ในมัซฮับของอิมามมาลิกทั้งสิ้น และท่านสามารถ กล่าวได้ว่า นักปราชญ์แห่งเมืองต่างๆ ในกลุ่มประเทศอาหรับตะวันตกในทวีปอาฟริกา เริ่มตั้งแต่ศตวรรษที่ 3 แห่งฮิจเราะฮ์ จวบจนถึงทุกวันนี้ ได้ยึดถือตามมัซฮับมาลิกีแทบทั้งสิ้น
3 อิหม่ามชาฟีอียฺ
นามจริงของท่านคือ มูหัมมัด บุตรของ อิดรีส บุตรของ อับบาส บุตรของ อุษมาน บุตรของ ชาเฟียะอฺ บุตรของ สาอิบ มีฉายาว่า อบูอับดิลลาฮฺ เกิดที่นครมักกะฮฺปีที่ 150 และเสียชีวิตปีที่ 204 บางรายงานกล่าวว่าปีที่ 205 ฮิจญเราะฮฺศักราช (5)
อิหม่ามชาฟีอียฺเริ่มศึกษาวิชาการที่นครมักกะฮฺตั้งแต่ยังเยาว์วัย และเดินทางไปยังนครมะดีนะฮฺ เพื่อศึกษาวิชา การจากท่านอิหม่ามมาลิก อนึ่งอิหม่ามชาฟีอียฺเริ่มทำการวินิจฉัยตั้งแต่ตอนที่ท่านมีอายุ 15 ปี (6)
ท่านอิหม่ามชาฟีอียฺ ได้รวบรวมหะดีษไว้ส่วนหนึ่ง ที่เรารู้จักกันในนาม มุสนัด อิหม่ามชาฟีอียฺ (7) แต่ก็ไม่เป็นที่ แพร่หลาย และบรรดาผู้คนส่วนใหญ่มักจะรู้จักท่านในนามของนักฟิกฮฺ ซึ่งมีตำราเกี่ยวกับศาสตร์ของฟิกฮฺ (อุศูลุลฟิกฮฺ) ชื่อ อัรริสาละฮฺ (8) และหนังสือที่รวมคำวินิจฉัยของท่านชื่อ อัลอุม (9)
บรรดาสานุศิษย์และปราชญ์มัซฮับอิมามชาฟีอียฺ
ท่านอิมามอัลมุซะนียฺ ท่านอิมามอัลบุวัยฏียฺ ท่านรอเบียอฺ บิน สุลัยมาน ท่านหัรมะละฮฺ บิน ยะหฺยา ท่านอบู อับดิลลาฮฺ และบรรดานักปราชญ์อีกเป็นพันๆ ที่ไม่สามารถเอ่ยนามพวกเขาได้ทั้งหมด และบรรดานักปราชญ์ มัซฮับชาฟิอียฺได้ถูกระบุไว้ในหนังสือ อัฏฏอบะกอต อัชชาฟิอียะฮฺ
4 อิหม่ามหัมบาลียฺ
ชื่อจริงของท่านคือ อะหฺมัด บิน มุหัมมัด บิน หัมบัล มีฉายาว่า “อบูอับดิลาฮฺ” เกิดที่กรุงแบกแดด ปีที่ 164 และเสียชีวิตวันศุกร์ที่ 12 รอบีอุลเอาวาล ปีที่ 241ฮิจญเราะฮฺศักราช รวมอายุได้ 77 ปี (10)
ผลงานทางวิชาการของท่านอิหม่ามอะหฺมัดมีมากมายทั้งในศาสตร์หะดีษและฟิกฮฺ ตำราที่รวบรวมฮะดีษ ของท่านเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในนาม มุสนัดอิหม่าม อะหฺมัด ซึ่ง อับดุลลอฮฺ บุตรชายของท่านเป็น หัวหอกในการรวบรวม ส่วนหนังสือที่รวบรวมคำวินิจฉัยของท่านทางด้านฟิกฮ์ที่มีชื่อเสียงเช่น อัลมุฆนียฺ โดย อิบนิ กุดามะห์ (11)
บรรดาสานุศิษย์และปราชญ์มัซฮับหัมบาลียฺ
ท่านศอลีหฺ บิน อะหฺมัด ท่านอัษรอม อัลบุฆดาดียฺ ท่านอัลมัยมูนียฺ ท่านอบูบักร อัลมะรูซียฺ ท่านอับดุลลอฮฺ บิน อะหฺมัด บิน หัมบัล (12) และบรรดานักปราชญ์ท่านอื่นๆ อีกมากมาย และนักปราชญ์มัซฮับหัมบาลีที่ได้ถูกกล่าวไว้ ในหนังสือ ชื่อ อัฏฏอบากอต อัลหะนาบิละฮฺ
การแพร่หลายของมัซฮับ
มัซฮับอิมามอบูหะนีฟะฮฺได้แพร่หลายที่กูฟะฮฺและอีรักและส่วนมากของเมืองคุรอสานจนถึงปัจจุบัน และได้แพร่ หลายในแถบอัฟริกาเป็นระยะเวลาเพียง 400 ปี หลังจากนั้นก็ขาดช่วงไป และมัซฮับของท่านเอาซาอียฺได้ แพร่หลายที่เมืองชามซีเรียและคาบสมุทรสเปนใน ช่วงแรก ๆ จนกระทั้งมัซฮับอิมามาลิกขึ้นมามีอิทธิพลได้ระยะ เวลาเพียง 200 ปี ก็ขาดช่วงไป และส่วนมัซฮับท่านอัลหะซันและท่านอัษเษารีย์นั้น มีผู้เจริญรอยตามน้อยและ การตักลีดตามมัซฮับของทั้งสองนั้นมีระยะเวลาไม่นาน นัก ก็ขาดช่วงไป
ส่วนมัซฮับอิมามอัชชาฟิอียฺนั้น มีผู้เจริญรอยตามมากมาย มัซฮับของท่านได้แพร่หลายพร้อม ๆ กับมัซฮับ อิมามาลิกและอิมามอบูหะนีฟะฮฺ ดังนั้น มัซฮับชาฟิอียฺได้แพร่หลายที่อียิปต์พร้อม ๆ กับมัซฮับอิมามมาลิก และได้แพร่หลายไปที่อิรัก กรุงแบกแดด ส่วนมากจะไปยัง เมืองคุรอซาน ซีเรีย เยเมน จนถึงปัจจุบัน (13)
อินชาอัลลอฮฺ อ่านต่อตอนที่ 3
ย้อนกลับ ตอนที่ 1 ถัดไป ตอนที่ 3 
(1) ดร.สุลัยมาน บิน อับดิลลาฮฺ ,อัลมัดคอล อิลา อิลมิลฟิกฮียฺ , ม.ป.ท. ,ริยาฎ,2006 ,หน้า : 143
(2) ตำรารวบรวมหะดีษ 6 เล่ม ได้แก่ บุคอรี มุสลิม อบีดาวูด นะสาอี ติรมีซียฺ อิบนุมาญะฮฺ.
(3) มุหัมมัด บิน อะหฺมัด บิน รุชดี ,อัลมุเดาวะนะฮฺอัลกุบรอยฺ ,ดารุลกุตุบิลอิลมียยะฮฺ , เบรุต ,1994
(4) ดร.สุลัยมาน บิน อับดิลลาฮฺ ,อัลมัดคอล อิลา อิลมิลฟิกฮียฺ , ม.ป.ท. ,ริยาฎ,2006 ,หน้า : 151
(5) เล่มเดียวกัน
(6) เล่มเดียวกัน
(7) อัชชาฟีอียฺ ,มุสนัด อิหม่าม มุหัมมัด บิน อิดรีส อัชชาฟีอียฺ ,รวบรวมโดย สันญัร บิน อับดิลลาฮฺ ,ดารุลบะชาอิร อิสลามียะฮฺ ,เบรุต ,2005
(8) อัชชาฟีอียฺ ,อัรริสาละฮฺ ตะหฺกีก อะหฺมัด ชากิร ,ดารุลกุตุบุลอิลมียยะฮฺ ,เบรุต ,ม.ป.ท..
(9) อัชชาฟีอียฺ ,อัลอุม ,ดารุลวะฟาอฺ ลิฏฏอบาอะฮฺ วันนุชรุ วัตเตาซีอฺ , ม.ป.ท. ,2001
(10) ดร.สุลัยมาน บิน อับดิลลาฮฺ ,อัลมัดคอล อิลา อิลมิลฟิกฮียฺ , ม.ป.ท. ,ริยาฎ,2006 ,หน้า : 187
(11) อิบนุ กุดามะฮฺ ,อัลมุฆนียฺ ,ดารุล อาลัมกุตุบ ,ริยาฎ , ม.ป.พ
(12) ดร.สุลัยมาน บิน อับดิลลาฮฺ ,อัลมัดคอล อิลา อิลมิลฟิกฮียฺ , ม.ป.ท. ,ริยาฎ,2006 ,หน้า : 196
(13 เนื้อหาดังกล่าว กล่าวโดยสรุป อนึ่งผู้อ่านสามารถค้นคว้าเพิ่มเติมได้ที่หนังสือประวัติศาสตร์การกำเนิดและการแพร่หลาย ของมัซฮับต่าง ๆในอิสลามเช่น อัลมัดคอล อิลา อิลมิลฟิกฮียฺ โดย ดร.สุลัยมาน บิน อับดิลลาฮฺ.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น