สาวไส้บัรซันญียฺ ตอนที่ 2
โดย อ.อับดุลฮากีม มังเดชะ
อัลบุรดะฮฺ หรือ อัลบะรีอะฮฺบทกวี กาพย์ โคลง (เกาะศีดะตุ้ลบะรีอะฮฺ) ที่มีชื่อว่าอัลบุรดะฮฺหรือคนในประเทศไทยส่วนใหญ่มักรู้จักคุ้นหูกันในชื่อที่ว่า “บารอเดาะฮฺ” นั้น เป็นบทกวีสดุดีท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ซึ่งถูกนำมาบันทึกไว้ในหนังสือบัรซันญียฺและ เป็นหนังสือที่อธิบายสรรพคุณของบทกวีกาพย์ โคลงกลอนต่าง ๆ ที่อยู่ในหนังสือบัรซันญียฺ
ผู้แต่ง แต่งโดย อิหม่ามอัลบูศีรียฺ เกิดเมื่อปี ฮ.ศ.608ซึ่งมีชื่อเต็มว่า (อัลบูศีรียฺ อัลบุรดะหฺ, ม.ป.ท., ม.ป.ป., หน้าที่ : 7) ชะเราะฟุดดีน มุหัมมัด อิบนุ สะอีด อิบนิ ฮะมาดฺ อัศศอนฮาญียฺ อัลบูศีรียฺ อัลมัศรียฺ บางคนเรียกฉายาท่านว่า อัดดะลาสีรียฺ เพราะบิดามารดาของท่านนั้น คนหนึ่งมาจากเมืองดะลาศฺ อีกคนหนึ่งมาจากเมืองบูศีรฺ เคยทำหน้าที่อยู่ในกองอาลักษ์ ดีวานอัลอินชาอฺ และมีตำแหน่งทางราชการในอียิปต์หลายตำแหน่งด้วยกัน ในสมัยราชวงศ์มัมลูกียะฮฺ และเป็นนักกวีเอกคนหนึ่งในสมัยนั้น อัลบูศีรียฺนั้นได้เสียชีวิตในปี ฮ.ศ. 696 (แหล่งเดิม, หน้าที่ : 7)
สาเหตุของการแต่งหนังสืออัลบุรดะฮฺ
อัลบูศีรียฺป่วยเป็นอัมพาต เคลื่อนไหวไม่ได้ ไม่มีหมอคนใดรักษาได้ อยู่มาคืนหนึ่งเขานอนหลับแล้วฝันเห็นท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม มาเยี่ยม เอามือลูบที่ส่วนต่างๆจากร่างกายของเขาจนทั่ว บ้างก็ว่าท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม เอาเสื้อคลุมสีเขียวมาคลุมจนทั่วร่างกาย แล้ว ท่านนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้กล่าวกับเขาว่า ท่านจะหายป่วยจากการเป็นอัมพาตนี้ แล้วเขาก็ได้หายจากการป่วยเป็นอัมพาต สามารถเดินเหินเหมือนคนปกติ (เล่มเดียวกัน, หน้าที่ : 3) จากสาเหตุนี้เองเขาจึงได้ประพันธ์บทกวีเพื่อสรรเสริญสดุดีท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัย ฮิวะสัลลัม เพื่อเป็นสื่อ (การตะวัสสุ้ล) ด้วยบทกวีนั้นให้ตนหายจากอาการป่วย บทกวีนี้จึงมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า อัลบุรอะฮฺ หรือ อัลบะรีอะฮฺ แปลว่า หายป่วย หรือ อัลบุรดะฮฺ แปลว่า เสื้อคลุม แต่เขาเรียกชื่อมันว่า อัลกะวากิบ อัดดุรรี่ยะฮฺ ฟี มัดหิ คอยริลบะรียะฮฺ โดยเริ่มบทกวีแรกว่า :
أَمِنْ تَذَكُّرِجِيْرَانٍ بِذِىْ سَلَمِ
(มัจฺญมูอะฮฺ เมาลูด ชะเราะฟิลอะนาม, ม.ป.ท., ม.ป.ป., หน้าที่ : 128)
กลอนเดิมมีอยู่ 160 บท แต่ต่อมาได้มีผู้แต่งต่อเติมขึ้นมาอีก 7 บท บ้างก็ว่ากันว่ามีทั้งหมด 162 บท แบ่งเป็น 12 บทเป็นคำนำบทของกาพย์-โคลง 16 บทกล่าวถึงเรื่องของสภาพจิตใจและอารมณ์ความคิดถึง 30 บทกล่าวสรรเสริญสดุดีท่านนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม 19 บท กล่าวถึงการ ประสูติของท่านนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม 10 บท เป็นบทขอพรการตะวัสสุ้ลผ่านท่านนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม 17 บท สรรเสริญ สดุดีอัลกุรอ่าน 13 บท ว่าด้วยเรื่องการอิสรออฺ มิอฺรอจญฺ 22 บท ว่าด้วยการญิฮาดทำสงคราม 14 บท ว่าด้วยเรื่องการอิสติฆฟารขออภัยโทษ และอีก 9 บท ว่าด้วยเรื่องอัลมุนาญาตฺดุอาอฺปิดท้าย ซึ่งเอกลักษณ์ของบุรดะฮฺนั้น ประพันธ์เกี่ยวกับความรักและการรำพันถึงคนรัก บรรยายความ เศร้าและความคิดถึงเมื่อต้องจากกันไกล ในวิชาวรรณคดีเรียกว่า "الغزل" เดิมที่ขึ้นต้นด้วย :
أمن تذكّر جيران بذىْ سلم مزجت دكعا حير من مقلة بدم
ต่อมามีนักกวีแต่งบทนำขึ้นมาแทนใหม่ เพราะไม่ได้เริ่มต้นด้วยพระนามและการสรรเสริญต่ออัลลอฮฺสุบหานะฮูวะตะอาลา โดยเริ่มต้นด้วยประโยค ที่ว่า :
الحمدلله منشئ الخلق من عدم ثم الصلاة على المختار من قدم
มีหนังสืออธิบายบทกลอนชื่อว่า حاشية الباجوري على البردة" " มีผู้อธิบายบทกลอนมากถึง 20 กว่าคน แต่ที่แพร่หลายมีตำราวางจำหน่าย คือ อิบรอฮีม อัลบาญูรียฺ เกิดเมื่อปี ฮ.ศ. 1198 ที่หมู่บ้านอัลบาญูรในประเทศอียิปต์ ศึกษาและสอนที่มหาวิทยาลัยอัลอัซฮัร เคยดำรงตำแหน่ง อธิการบดีมหาวิทยาลัยอัลอัซฮัร และเสียชีวิตปี ฮ.ศ. 1276 (อัลบูศีรียฺ, อัลบุรดะหฺ, ม.ป.ท., ม.ป.ป., หน้าที่ : 2.)
การนำหนังสือบัรซันญียฺมาปฏิบัติ หนังสือบัรซันญียฺนั้น นิยมนำมาอ่านกันมากมายในเทศกาล หรือ โอกาสต่างๆ เช่น งานเมาลิด (วันเกิด) ของท่านนบีมูหัมมัด ศ็อลลัล ลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ขึ้นบ้านใหม่ รับขวัญ แก้บนจากการพ้นภัยพิบัติ ส่งรูหฺ (วิญญาณ) หลังจากเสียชีวิต และนำไปอ่านในกุบูรรฺ (สุสาน) บางแห่งมี การอ่านกันทุกๆวันศุกร์ เชิญละแบ (กลุ่มคน) มาอ่านกันเป็นกลุ่มๆ หลังจากอ่านเสร็จก็รับประทานอาหาร รับประทานอาหารเสร็จก็ทำการแจกเงิน บางแห่งเข้าใจกันว่าหนังสือเล่มนี้เป็นของขลังและจำเป็นจะต้องเก็บรักษาไว้อย่างดี ผู้คนทั่วไปนิยมนำมาอ่านกันมากในการทำเมาลิด (รำลึกวัน คล้ายวันประสูติของท่านนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม)ยกย่องเชิดชูให้เกีรติท่านนบีมูหัมมัด ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม จนบางครั้งอาจเลย เถิดในการเป็นนบีที่อัลลอฮฺ สุบหานะฮุวะตะอาลา ประทานให้ท่านหากเราพิจราณาในความหมายที่ถูกอ่านออกมาบางครั้งผู้วิจัยคิดเอาเองว่า บรรดาผู้คนที่นิยมอ่านหนังสือบัรซันญียฺนั้น ให้ความสำคัญกับกับหนังสือเล่มนี้จนบางครั้งอาจมากกว่าอัลกุรอ่านที่เป็นดำรัสของอัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา และหะดีษของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ด้วยซ้ำ
หนังสือบัรซันญียฺ กับ ลัทธิชีอะฮฺ
หนังสือบัรซันญียฺนั้น ผู้แต่ง คือ สัยยิด ญะอฺฟัร บิน หะสัน บิน อับดิลการีม บัรซันญียฺ ซึ่งสืบเชื้อสายมาจากชาวชีอะฮฺ บทกวีร้อยแก้ว บัรซันญียฺ (ปู่) เป็นผู้แต่งในยุคสมัยของการจัดงานเมาลิดเมาลิดนบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม นั้นเฟื่องฟูสืบเนื้องมาจากการจัดงานเมาลิดนบี ศ็อลลัลลอ ฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ที่เกิดขึ้นครั้งแรกที่ประเทศอียิปต์ เมื่อปี ฮ.ศ. 362 ซึ่งขณะนั้นราชวงค์ฟาฏิมียะฮฺนับถือชีอะฮฺ อิสมาอีลียะฮฺ (คนละนิกายกับชีอะฮฺ อิษนัยอะชะรียะฮฺ 12 อีหม่าม.) เป็นผู้ปกครองอียิปต์ และยังมีอีกหลายบุคคลที่แต่งหนังสือเกี่ยวกับการจัดงานเมาลิดนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิ วะสัลลัม ส่วนบทกวีร้อยกรอง ซัยยิด ซัยนุ้ล อาบิดีน บิน มุหัมมัด อัลฮาดี บินซัยนุ้ลอาบีดีน บัรซันญียฺ (หลาน) ซึ่ง สืบเชื้อสายมาจากชาวชีอะฮฺ เช่นเดียวกับปู่ของเขา เป็นผู้ประพันธ์เพิ่มเติมจากเดิมที่ปู่ของเขาได้ประพันธ์ไว้จากเดิม และบทกวี กาพย์ -โคลงอัลบุรดะฮฺที่ถูกนำมาบันทึกไว้ใน หนังสือบัรซันญียฺนั้น อิหม่ามชะเราะฟุดดีน มุหัมมัด อิบนุ สะอีด อิบนิ ฮะมาดฺ อัศศอนฮาญียฺ อัลบูศีรียฺ อัลมัศรียฺ อัลบูซีรียฺ เป็นผู้ประพันธ์เพื่อเป็น สื่อ (ตะวัสสุ้ล) ด้วยบทกวีนั้นให้ตนหายจากอาการป่วยเป็นโรคอัมพาต บทกวีนี้จึงมีชื่อเรียกว่า อัลบุรอะฮฺ หรือ อัลบะรีอะฮฺ แปลว่า หายป่วย หรือ อัลบุรดะฮฺ แปลว่า เสื้อคลุม แต่เขาเรียกชื่อมันว่า อัลกะวากิบ อัดดุรรี่ยะฮฺ ฟี มัดหิ คอยริลบะรี่ยะฮฺ
ทั้ง 3 บทกวีนี้เป็นการกล่าวถึงอัตชีวประวัติของท่าน นบีศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัมโดยรวม หนังสือบัรซันญียฺนั้น นิยมอ่านกันมากมายใน เทศกาล หรือ โอกาสต่างๆ จนบางครั้งอาจให้ความสำคัญกับกับหนังสือเล่มนี้มากกว่าอัลกุรอ่านที่เป็นดำรัสของอัลลอฮฺ สุบหานะฮูวะตะอาลา และ หะดีษของท่านนบีมูหัมมัดศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ด้วยซ้ำ และที่สำคัญเป็นหนังสือที่มาจากลัทธิชีอะฮฺ แต่จะมีสักกี่คนที่นำหนังสือ บัรซันญียฺมายึดถือปฏิบัติแล้วเขาจะรู้ว่าหนังสือเล่มนี้มาจากลัทธิชีอะฮฺ ซึ่ง เป็นลัทธิที่ไม่สอดคล้องกับอิสลาม ส่วนสาระสำคัญตลอดจนข้อมูล และเนื้อหาในหนังสือบัรซันญียฺนั้นจะกล่าวในบทต่อไป
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น